ติดตามสถานะการณ์

วิทย์นอกห้อง

"เขื่อน(เกือบ)แตก กรณีศึกษาที่น่าจับตามอง"

เมื่อไม่นานมานี้ประเทศไทยของเราเพิ่งผ่านเหตุการณ์อุทกภัยครั้งใหญ่ที่นำมาซึ่งความสูญเสียในหลายจังหวัดที่ภาคใต้ ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือกรณีน้ำท่วมจากเขื่อนและอ่างเก็บน้ำบางแห่ง และเมื่อไม่กี่วันก่อน เขื่อน Oroville ที่สหรัฐอเมริกาก็เกิดความเสียหาย มีรอยแตกร้าว และต้องทำการอพยพประชาชนอย่างเร่งด่วน

กรณีน้ำล้น Spillway (ทางระบายน้ำล้น) ที่เกิดขึ้นที่ภาคใต้แม้ว่าจะสร้างความเสียหายให้กับชุมชน เพราะไม่มีการแจ้งเตือนภัยล่วงหน้า แต่ยังโชคดีที่ตัวเขื่อนไม่มีการปริแตกจนเกิดการพิบัติขั้นรุนแรง

สิ่งที่น่าสนใจคือถ้าบ้านของเราอยู่ใกล้เขื่อน มันจะมีปัจจัยใดบ้างที่นำมาซึ่ง "การพิบัติของเขื่อน" เราควรรู้พื้นฐานตรงนี้คร่าวๆเอาไว้เป็นความรู้ติดตัว

สาเหตุการพิบัติของเขื่อนมีการแบ่งที่ไม่แน่นอน ขึ้นอยู่กับรูปแบบที่นักวิชาการหรือหน่วยงานนั้นๆใช้ในการจัดกลุ่ม ผมจึงขอยกตัวอย่างตามมาตรฐานของ USCOLD ดังนี้

1.น้ำล้นสันเขื่อน หรือที่เรียกกันว่า Overtopping
- เกิดจากน้ำปริมาณมหาศาล หรือคลื่นที่สูงเกินกว่าที่เขื่อนจะรับได้ ทำให้น้ำจำนวนหนึ่งล้นผ่านสันเขื่อนออกมา

2.การรั่วซึมของน้ำ
- เกิดจากน้ำในเขื่อนและน้ำท้ายเขื่อนมีความสูงต่างกัน น้ำในเขื่อนจะพยายามรั่วซึมออกไปจากตัวเขื่อน ซึ่งการรั่วซึมนี้สามารถเกิดขึ้นได้ทั้งที่ฐานรากและที่ตัวเขื่อน สิ่งที่น่ากลัวคือการพิบัติแบบนี้มักจะตรวจพบได้ยาก เพราะบางครั้งน้ำจะค่อยๆซึมและกัดเซาะดินในเขื่อนออกไป

3.การทรุดตัว
- เนื่องจากโครงสร้างของเขื่อนประกอบขึ้นจากคอนกรีตและวัสดุก่อสร้างที่มีน้ำหนักมาก บางครั้งตัวเขื่อนและฐานรากจึงเกิดการทรุดตัวลงมา หากการทรุดตัวทำให้เกิดรอยแตก ก็อาจนำมาซึ่งการพิบัติได้

4.การเคลื่อนพัง
- ส่วนใหญ่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงความดันและน้ำหนักของน้ำในเขื่อนที่ไม่เหมาะสม จนมีผลกระทบต่อโครงสร้างของเขื่อน เช่น การระบายน้ำออกจากเขื่อนอย่างรวดเร็ว (Rapid drawdown) อาจทำให้ตัวเขื่อนเกิดการไถลพังลงมา

5.การกัดเซาะของน้ำ
- เกิดจากการกัดเซาะ (Erosion) ของน้ำที่กระทำต่อด้านเหนือน้ำในเขื่อน ส่วนใหญ่แล้วสามารถหาทางป้องกันได้ง่าย

6.แผ่นดินไหว
- เกิดจากการที่ค่าความเร่งของพื้นดิน (PGA) จากแผ่นดินไหวมีค่าสูงพอที่จะทำให้ตัวเขื่อนและฐานรากของเขื่อนเกิดความเสียหาย เกิดการเคลื่อนตัวของรอยเลื่อน เกิดคลื่นน้ำจากคลื่นไหวสะเทือน เกิดทรายเหลว หรือแรงกระทำใดๆที่ทำให้เขื่อนเสียหาย

ปกติแล้ว... การพิบัติของเขื่อนขนาดใหญ่ไม่ใช่เรื่องที่เกิดขึ้นบ่อย สำหรับประเทศไทย ผมให้ความสนใจกับการบริหารจัดการประตูระบายน้ำหรือเขื่อนเล็กๆมากกว่า เพราะประตูระบายน้ำจำนวนไม่น้อยถูกละเลยการบริหารจัดการและการซ่อมแซม หลายประตูถูกสร้างเพื่อกั้นระหว่างแม่น้ำขนาดใหญ่และคลองขนาดเล็ก เมื่อระดับน้ำในแม่น้ำกับในคลองต่างกันมาก นั่นหมายถึงประตูระบายน้ำต้องทนรับผลต่างของแรงดันมหาศาล หากไม่มีการเปิด/ปิดประตูระบายน้ำตรงนี้ให้สอดคล้องกับระบบของแม่น้ำ ประตูระบายน้ำนั้นก็ไม่ต่างจาก "ระเบิดเวลา" ที่รอเวลาแตกจนเกิดน้ำท่วมฉับพลัน (Flash flood) นั่นเอง

ป.ล.ประตูระบายน้ำบางแห่งแถวแม่น้ำป่าสักเคยเกิดการโค้งงอและหลุด จนเกิดน้ำท่วมฉับพลัน โดยไม่มีการแจ้งเตือนมาแล้ว เมื่อปี 2553 และ 2559

http://www.tnamcot.com/content/574997
http://m.posttoday.com/local/south/474692
http://www.mercurynews.com/2017/02/13/oroville-dam-how-did-we-get-to-this-point/

#แอดB

 

ความเสียหายของเขื่อน Oroville ยังไม่ได้ยินข่าวจากแหล่งอื่นเลยยังไม่แน่ใจน่ะครับ แต่เขื่อนนี้เคยเกิดความเสียหายในปี 2017 และตอนนึ้ระดับน้ำสูงมาก

Setiawan


# FEB2017
#OROVILLE DAM
ประชาชนอย่างน้อย 188,000 คน อพยพออกจากหลายจังหวัดในแคลิฟอร์เนียตอนเหนือ เนื่องจากความเสียหายของเขื่อน Oroville ท่ามกลางสิ่งที่อาจเป็นหายนะที่กำลังจะเกิดขึ้น ...

 

Clima Extremo 24

บราซิล

Supercell ใน ibiúna, บราซิล วันนี้วันที่ 31 พฤษภาคม

 

พายุฝนฟ้าคะนองรุนแรงที่เรียกว่า ซุปเปอร์เซลล์ (supercell) เป็นพิเศษ พายุประเภทนี้พบเห็นได้ยากและ ทรงพลังที่สุด การเกิดซุปเปอร์เซลล์ได้นั้นต้องอาศัยองค์ประกอบสี่อย่าง ได้แก่ ความชื้น ความไม่เสถียรในบรรยากาศมวลอากาศร้อนหรือความกดอากาศต่ำที่จะทำให้อากาศลอยตัวขึ้น และแรงเฉือนลม (wind shear) แนวตั้งเพื่อทำให้พายุหมุน เมื่อองค์ประกอบเหล่านั้นเกิดขึ้นถูกที่ถูกเวลา พายุที่มีโครงสร้างเฉพาะตัวก็บังเกิดขึ้น

ที่จริงแล้ว ทั้งโดบราวเนอร์และฮิลล์มองซุปเปอร์เซลล์เป็นเหมือนสิ่งมีชีวิต กล่าวคือ เกิดขึ้นภายใต้สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ครั้นเติบใหญ่ก็มีพละกำลังมากขึ้น รูปร่างเปลี่ยนแปลงไป ทั้งยังต้องดิ้นรนต่อสู้ชีวิต และค่อยๆตายลงในที่สุดแต่การคิดหรือจินตนาการไปเช่นนั้นหาได้ทำให้อันตรายของพายุลดน้อยลง


'มหากาพย์' แห่งพายุ...!

น่าสนใจและน่าติดตามทุกๆ วันพฤหัสบดีเช่นเคย กับสารคดีออนไลน์ที่ไทยรัฐออนไลน์ภูมิใจนำเสนอ วันนี้พบกับมหากาพย์แห่งพายุที่อ่านได้รับประกันความมัน และได้ความรู้แน่นอน...

“เราเรียนรู้บางสิ่งได้ดีที่สุดในยามคลื่นลมสงบเท่านั้น ทว่าบางสิ่งอาจต้องเรียนรู้ในยามเกิดพายุ”

วิลลา แคเทอร์ นักประพันธ์เขียนถึงที่ราบเกรตเพลนส์ (Great Plains) ไว้เช่นนั้น คำกล่าวนี้ช่างเหมาะเจาะกับสภาพอากาศของที่ราบอันกว้างใหญ่ไพศาลแห่งนี้เป็นอย่างยิ่ง ทุกปีระหว่างเดือนมีนาคมถึงตุลาคมที่ราบเกรตเพลนส์กลายเป็นฉากของพายุรุนแรงนับพันๆ ลูก จนดูประหนึ่งว่าภูมิอากาศและภูมิประเทศสมคบกันแต่งแต้มท้องฟ้าให้กลายเป็น ภาพจิตรกรรมอันดุเดือดเกรี้ยวกราด



เมื่ออากาศแห้งและเย็นจากเทือกเขาร็อกกีเคลื่อนผ่านอากาศร้อนชื้นจากอ่าวเม็กซิโก สภาพการณ์ต่างๆ ก็สุกงอมพร้อมจะก่อเกิดพายุ ซึ่งอาจปะทุออกมาในรูปของฝนและลูกเห็บ ฟ้าร้องและฟ้าแลบ ลมและเมฆงวง (funnel) พายุอาจคร่าชีวิต ทำลายล้างทุกสิ่งที่ขวางหน้า และก่อเกิดอุทกภัย แต่พายุก็มอบสิ่งดีๆ ให้ด้วยเช่นกัน โดยนำฝนมาสู่เรือกสวนไร่นาที่แห้งผาก พัดพาลมมาหมุนกังหัน และไนโตรเจนที่เกิดจากสายฟ้ากลายเป็นปุ๋ยหล่อเลี้ยงผืนดินที่ขาดสารอาหาร

ใน การถ่ายภาพพายุอันน่าพิศวงและครั่นคร้ามเหล่านี้ มิตช์ โดบราวเนอร์ ช่างภาพภูมิทัศน์ จับมือกับนักไล่ล่าพายุชื่อดังอย่างโรเจอร์ ฮิลล์ ในการติดตามระบบสภาพอากาศราว 45 ระบบใน 16 รัฐ และตระเวนเดินทางเป็นระยะทางถึง 65,000 กิโลเมตร เพียงเพื่อให้ได้จังหวะเวลาที่ดีที่สุด โดบราวเนอร์บอกว่า “การถ่ายภาพพายุก็เหมือนกับการถ่ายภาพการแข่งขันกีฬาแหละครับ สิ่งต่างๆ เกิดขึ้นเร็วมาก ผมต้องปรับตัวให้ทันต่อสถานการณ์ตลอดเวลาครับ” 

เขาอธิบายถึงการที่เลือกถ่ายเป็นภาพขาวดำว่า “ถ้าเป็นภาพสี ทุกอย่างคงไม่แตกต่างจากภาพที่เราเห็นทุกวัน”



เขาติดตามเกาะติดพายุฝนฟ้าคะนองรุนแรงที่เรียกว่า ซุปเปอร์เซลล์ (supercell) เป็นพิเศษ พายุประเภทนี้พบเห็นได้ยากและ ทรงพลังที่สุด การเกิดซุปเปอร์เซลล์ได้นั้นต้องอาศัยองค์ประกอบสี่อย่าง ได้แก่ ความชื้น ความไม่เสถียรในบรรยากาศมวลอากาศร้อนหรือความกดอากาศต่ำที่จะทำให้อากาศลอยตัวขึ้น และแรงเฉือนลม (wind shear) แนวตั้งเพื่อทำให้พายุหมุน เมื่อองค์ประกอบเหล่านั้นเกิดขึ้นถูกที่ถูกเวลา พายุที่มีโครงสร้างเฉพาะตัวก็บังเกิดขึ้น

ที่จริงแล้ว ทั้งโดบราวเนอร์และฮิลล์มองซุปเปอร์เซลล์เป็นเหมือนสิ่งมีชีวิต กล่าวคือ เกิดขึ้นภายใต้สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ครั้นเติบใหญ่ก็มีพละกำลังมากขึ้น รูปร่างเปลี่ยนแปลงไป ทั้งยังต้องดิ้นรนต่อสู้ชีวิต และค่อยๆตายลงในที่สุดแต่การคิดหรือจินตนาการไปเช่นนั้นหาได้ทำให้อันตรายของพายุลดน้อยลง กระนั้น ฮิลล์ก็ยอมรับว่า พายุเรียกร้องการชื่นชมและความเคารพยำเกรงจากเราเสมอ “ผมรู้สึกเป็นเกียรติอย่างยิ่งครับที่ได้ถ่ายภาพเหล่านี้”

ส่วนโดบราวเนอร์ทิ้งท้ายว่า “ได้ถ่ายภาพพายุพวกนี้ ถึงตายก็ตายตาหลับครับ”

ภาพถ่าย มิตช์ โดบราวเนอร์ เรื่อง เจเรมี เบอร์ลิน ข้อมูลจากนิตยสาร เนชั่นแนลจีโอกราฟฟิก http://www.ngthai.com/ngm/1207/default.asp

https://www.thairath.co.th/lifestyle/travel/275261

 

พายุฝนฟ้าคะนองแบบซูเปอร์เซลล์(Super cell Thunderstorm)ปรากฏตัวเหนือท้องฟ้าสหรัฐฯ รูปร่างเหมือนยานอวกาศมนุษย์ต่างดาว
2013-09-18 11:33:28 cri


เมื่อเร็ว ๆ นี้ หนังสือพิมพ์เดลี่เมล์ได้ลงพิมพ์ภาพชุดหนึ่ง เป็นภาพพายุฝนฟ้าคะนองแบบซูเปอร์เซลล์ที่กำลังก่อตัวขึ้น กลุ่มเมฆรวมตัวกันเป็นสีดำก้อนใหญ่ อยู่เหนือทุ่งหญ้าสีเขียวอันกว้างใหญ่ไพศาล มีถนนดินสีแดงพาดผ่าน เปรียบเสมือนยานอวกาศ ลอยอยู่เหนือพื้นดินที่เงียบสงัด ทุกสิ่งทุกอย่างในโลกใกล้จะพินาศ

ภาพชุดนี้ถ่ายโดยนายมาร์โค โคโรเซ็ค (Marko Korosec ) นักล่าพายุ เขาเป็นนักสังเกตการณ์สภาพอากาศชาวสโลวีเนีย ปีนี้อายุ 31 ปี เคยถ่ายการก่อตัวขึ้นของพายุฝนฟ้าคะนองที่เท็กซัส แคนซัสและโคโลราโดในช่วงที่อยู่ระหว่างการสำรวจในสหรัฐฯ

เท็กซัส แคนซัสและโคโลราโดเป็นพื้นที่ซึ่งอยู่ในเส้นทางการเกิดพายุทอร์นาโดบ่อยครั้ง เนื่องจากสภาพดินฟ้าอากาศและภูมิประเทศมีลักษณะเฉพาะ โดยในฤดูใบไม้ผลิของทุกปี อากาศร้อนชื้นจากอ่าวเม็กซิโกสวนทางกับอากาศหนาวแห้งจากเทือกเขาร็อกกี้ แล้วกลายเป็นพายุฝนฟ้าคะนองแบบซูเปอร์เซลล์ ซึ่งมีรูปร่างเหมือนยานอวกาศทรงกลม เคลื่อนที่ด้วยการหมุนรอบตัวเอง

นายมาร์โค บอกว่า การล่าพายุต้องเสี่ยงอันตรายมาก เพราะอาจพบฟ้าคะนอง ลูกเห็บ ลมแรงระดับทอร์นาโดทุกเวลา โดยปกติ การก่อตัวของพายุฝนฟ้าคะนองแบบซูเปอร์เซลล์จะใช้เวลาไม่เกิน 1 ชั่วโมง ความรุนแรงของลมอาจทำให้เกิดฝนและลูกเห็บตกอย่างหนัก ต้นไม้ล้มสายเคเบิล ถนนและสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ ถูกทำลายเสียหาย ฉะนั้นเมื่อสังเกตการณ์ จะต้องอยู่ห่างจากพายุมากกว่า 1 กิโลเมตรเพื่อหลีกเลี่ยงอันตราย



http://thai.cri.cn/247/2013/09/18/224s213626.htm

 

Severe Weather Europe


น้ำท่วมใหญ่ใน stara zagora บัลแกเรียในวันนี้วันที่ 31 พฤษภาคม! น้ำถึง 1 เมตรลึก รายงาน: meteo Balkans

 

Severe Weather Europe


2018 กับ 2019 ในKühtai, Tyrol, ออสเตรีย (ที่ 2020m ASL) ในวันที่ 31 พฤษภาคม ขอบคุณ Lukas Kühtaiสำหรับการรายงาน!


2018 vs 2019 in Kühtai, Tyrol, Austria (at 2020m ASL) on May 31st date. Thanks to Lukas Kühtai for the report!

 

Severe Weather Europe

พายุลูกเห็บ ใกล้เมือง Kozani ประเทศกรีซ วันนี้เวลา 18:00 น. 31 พฤษภาคม ขอบคุณ Θωμάς Δημητρίου (Thomas Demetriou) สำหรับรายงาน!

 

Severe Weather Europe


* โลก * ความเสียหายสำคัญหลังจากพายุทอร์นาโดที่รุนแรงซึ่งได้รับการรายงานจากชิลี, อเมริกาใต้ เมื่อวานนี้, วันที่ 30 พฤษภาคม ขอบคุณ diego jara สำหรับรายงาน!

 

Severe Weather Europe


บูม! นำหน้าไปเลย! ใกล้กับ stara zagora บัลแกเรียวันนี้วันที่ 31 พฤษภาคม รายงาน: jeanne iv / metoe Balkans

 

Severe Weather Europe

น้ำท่วมใน plovdiv บัลแกเรีย วันนี้วันที่ 31 พฤษภาคม! รายงาน: meteo Balkans

 

Severe Weather Europe

น้ำท่วมใหญ่ใน plopu, prahova, โรมาเนีย เย็นนี้วันที่ 31 พฤษภาคม! รายงาน: Meteoplus

 

Severe Weather Europe

Bonneval-sur-Arc, แคว้นโอแวร์ญ - โรน - อัลป์, SE ฝรั่งเศสวันนี้, 31 พฤษภาคม

 

Severe Weather Europe


พายุลูกเห็บใน dragacevo, เซอร์เบียเมื่อวานนี้วันที่ 30 พฤษภาคม ขอขอบคุณ aleksandar coa kovacevic สำหรับรายงาน!

 

Sismologia Mundial


มันไม่ใช่อเมริกามันเป็นชิลี: ผิดปกติ #ทอร์นาโด ทิ้งความเสียหายในหลายภาคของลอสแอนเจลิสในบ่ายวันพฤหัสบดีนี้ รูปภาพ @Munilosangeles

 

ภาพนี้บอกเป็นพันคำ สวดภาวนาให้กับนักดับเพลิงเหล่านี้!! ภูมิใจที่ได้เป็น albertan!!!

 

Clima Extremo 24

น่าตกใจ! ฟ้าผ่าเสียชีวิตในชาร์ลสตัน, เซาท์แคโรไลนา ในวันนี้ 31 พฤษภาคม

 

Clima Extremo 24

สหรัฐอเมริกา
การรุกรานของฝูง Lovebugs ฝูงใหญ่ในงานหัตถกรรมในฟลอริด้าตะวันออก, เมือง Cocoa

 

Clima Extremo 24


สหรัฐอเมริกา

ท่าเรือ ในชายฝั่งของชายหาดซานต้าโรซ่า,ฟลอริด้า เช้านี้วันที่ 31 พฤษภาคม

 

Clima Extremo 24

สหรัฐอเมริกา

พบพวยน้ำเมื่อเช้านี้ในอ่าวPerdido (bahía) ใน alabama