เรื่องเด่น อกุศลกรรมที่ส่งผลให้เจ้าชายสิทธัตถะมหาโพธิสัตว์ต้องบำเพ็ญทุกรกิริยา

อกุศลกรรมที่ส่งผลให้เจ้าชายสิทธัตถะมหาโพธิสัตว์ต้องบำเพ็ญทุกรกิริยา

สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสถึงอกุศลกรรมของพระองค์ที่ได้ทรงกระทำในอดีตชาติ ที่ส่งผลให้พระองค์ต้องบำเพ็ญทุกกรกิริยานานถึง ๖ ปี ซึ่งเป็นระยะเวลาการบำเพ็ญเพียรที่นานที่สุดเมื่อเทียบกับระยะเวลาการบำเพ็ญเพียรของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ได้ตรัสรู้ในอดีต มีปรากฏในขุททกนิกาย อปทาน พุทธาปทานชื่อปุพพกรรมปิโลติ (ขุ.อป. ๓๒/๓๙๒/๔๗๔) ว่า


เราชื่อว่าโชติปาละ ได้กล่าวกะพระสุคตเจ้าพระนามว่ากัสสปะ ในกาลนั้นว่า จักมีโพธิมณฑลแต่ที่ไหน โพธิญาณท่านได้ยากอย่างยิ่ง ด้วยวิบากแห่งกรรมนั้น เราได้ประพฤติกรรมที่ทำได้ยากมาก (ทุกกรกิริยา) ที่ตำบลอุรุเวลาเสนานิคมตลอด ๖ ปี แต่นั้น จึงได้บรรลุโพธิญาณ แต่เราก็มิได้บรรลุโพธิญาณอันสูงสุดด้วยหนทางนี้ เราอันบุรพกรรมตักเตือนแล้ว จึงแสวงหาโพธิญาณโดยทางที่ผิด


พระอรรถกถาจารย์ได้อรรถาธิบายบุพกรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเพิ่มเติมไว้ มีปรากฏในคัมภีร์ วิสุทธชนวิลาสินี อรรถกถาขุททกนิกาย อปทาน เล่มที่ ๑ หน้า ๑๓๖ – ๑๓๗ ว่า


ในกาลแห่งพระกัสสปสัมมาสัมพุทธเจ้า พระโพธิสัตว์บังเกิดเป็นพราหมณ์มาณพ ชื่อว่าโชติปาละ โดยที่เป็นชาติพราหมณ์จึงไม่เลื่อมใสในพระศาสนา เพราะวิบากของกรรมเก่าแห่งพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น เขาได้ฟังว่า พระผู้มีพระภาคเจ้ากัสสปะ จึงได้กล่าวว่า การตรัสรู้ของสมณะโล้นจักมีมาแต่ที่ไหน การตรัสรู้เป็นของที่ได้โดยยากยิ่ง


เพราะวิบากของกรรมนั้น พระโพธิสัตว์นั้นจึงได้เสวยทุกข์มีนรกเป็นต้นหลายร้อยชาติ ถัดมาจากพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้นนั่นแหละ เขาทำชาติสงสารให้สิ้นไปด้วยกรรมที่ได้พยากรณ์ไว้นั้นนั่นแล ในตอนสุดท้ายได้อัตภาพเป็นพระเวสสันดร จุติจากอัตภาพนั้นแล้วบังเกิดในภพดุสิต จุติจากภพดุสิตนั้นด้วยการอาราธนาของเหล่าเทวดา บังเกิดในสักยตระกูล เพราะญาณแก่กล้าจึงละทิ้งราชสมบัติในสกลชมพูทวีปเสีย แล้วตัดกำพระเกศาให้มีปลายเสมอกัน ด้วยดาบที่ลับไว้อย่างดี ที่ฝั่งแม่น้ำอโนมานที รับบริขาร ๘ อันสำเร็จด้วยฤทธิ์ซึ่งเกิดในกลีบปทุม ในเวลาที่กัปยังตั้งอยู่ ซึ่งพระพรหมนำมาให้แล้วบรรพชา เพราะญาณทัสสนะคือพระโพธิญาณยังไม่แก่กล้าก่อน จึงไม่รู้จักทางและมิใช่ทางแห่งความเป็นพระพุทธเจ้า เป็นผู้มีสรีระเช่นกับเปรตผู้ไม่มีเนื้อและเลือด เหลือแต่กระดูก หนัง และเอ็น ด้วยอำนาจที่บริโภคอาหารมื้อเดียว คำเดียว เป็นผู้เดียว ทางเดียว และนั่งผู้เดียว บำเพ็ญทุกรกิริยามหาปธานความเพียรใหญ่ โดยนัยดังกล่าวไว้ในปธานสูตรนั่นแล ณ อุรุเวลาชนบท ถึง ๖ พรรษา


พระโพธิสัตว์นั้นนึกถึงทุกรกิริยานี้ว่า ไม่เป็นทางแห่งการตรัสรู้ จึงกลับเสวยอาหารประณีตในคาม นิคม และราชธานี มีอินทรีย์ผ่องใส มีมหาปุริสลักษณะ ๓๒ ครบบริบูรณ์ เสด็จเข้าไปยังโพธิมัณฑ์โดยลำดับ ชนะมารทั้ง ๕ ได้เป็นพระพุทธเจ้า


ก็ในกาลนั้น เราได้เป็นพราหมณ์ ชื่อ โชติปาละ ได้กล่าวกะพระกัสสปสุคตเจ้า ว่า การตรัสรู้ของสมณะโล้นจักมีมาแต่ไหน การตรัสรู้เป็นของได้ยากยิ่ง


เพราะวิบากของกรรมนั้น เราจึงต้องทำทุกรกิริยามากมาย อยู่ที่ตำบลอุรุเวลา ถึง ๖ ปี จากนั้นจึงได้บรรลุพระโพธิญาณ


เราไม่ได้บรรลุพระโพธิญาณอันสูงสุดโดยหนทางนั้น เราถูกกรรมเก่าห้ามไว้ จึงได้แสวงหาโดยทางผิด


เรามีบุญและบาปสิ้นไปหมดแล้ว เว้นจากความเร่าร้อนทั้งปวง ไม่มีความโศก ไม่มีความคับแค้น ไม่มีอาสวะ จักปรินิพพานแล ฯ


วิเคราะห์ : การปรามาส หรือการวิพากษ์วิจารณ์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า และ/หรือ ผู้ปฏิบัติธรรมหรือวิธีปฏิบัติธรรมที่ถูกต้องตามพระสัจธรรมของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า นั้น ย่อมมีวิปากกรรมที่ส่งผลให้ปฏิบัติธรรมผิดทาง และ/หรือ ปฏิบัติธรรมได้ผลช้า


คติธรรมในเรื่องนี้ :

๑. พึงเว้นขาดคำผรุสวาท (คำหยาบคาย การวิพากษ์วิจารณ์ การปรามาส)

๒. พึงกล่าวแต่คำที่ถูกต้อง มีสาระ มีประโยชน์ และเหมาะสมกับกาลที่ควรพูด

ขอบคุณภาพประกอบ : มหาบุรุษบำเพ็ญทุกกรกิริยา.


**********************************************************