สำรวจเขื่อนคลองท่าด่าน

<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=4 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD class=headline vAlign=baseline align=left>วินิจ รังผึ้ง</TD></TR></TBODY></TABLE><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD bgColor=#cccccc height=1></TD></TR></TBODY></TABLE><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=4 border=0><TBODY><TR><TD class=body vAlign=baseline align=left>โดย ผู้จัดการออนไลน์</TD><TD class=date vAlign=baseline align=left>21 กุมภาพันธ์ 2549 15:23 น.</TD></TR></TBODY></TABLE><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=4 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=center align=middle></TD></TR></TBODY></TABLE><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=4 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD class=body vAlign=top align=middle><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD class=body vAlign=baseline align=left> โดย : วินิจ รังผึ้ง

</TD></TR><TR><TD class=body vAlign=baseline align=left><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 align=center border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top align=middle><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width=400 border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top align=middle width=400> </TD></TR></TBODY></TABLE></TD></TR><TR><TD vAlign=top align=middle height=5></TD></TR></TBODY></TABLE> หลายปีมาแล้วผมเคยบินสำรวจและถ่ายภาพผืนป่าดงดิบอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ภาพความยิ่งใหญ่ของผืนป่าเขียวขจี ต้นไม้ใหญ่ที่เบียดเสียดอัดแน่นครอบคุลมอยู่ทั่วไปทั้งบนยอดเขาและในหุบเขา ริมลุ่มสายธารนับเป็นภาพความงามที่น่าตื่นตาตื่นใจ ยิ่งเมื่อเฮลิคอปเตอร์บินมาอยู่เหนือหุบเขาน้ำตกเหวนรก หุบเขารูปตัวยูที่มีสายน้ำสีขาวหลากไหลพร่างพรูลงมาจากผาสูง เป็นชั้นใหญ่ๆที่สูงนับร้อยเมตรไหลตกลงมา 3 ชั้นสู่หุบเขาเบื้องล่าง นั่นยิ่งเป็นภาพที่แสดงถึงพลังแห่งสายน้ำอันยิ่งใหญ่ของสายธาร และปริมาณของน้ำจำนวนมหาศาลที่เกิดจากผืนป่าอันอุดมสมบูรณ์ของอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ได้เป็นอย่างดี

สายธารน้ำตกเหวนรกนี้จะไหลลดเลี้ยวตามหุบเขาลงไปยังคลองท่าด่าน ซึ่งจะไหลผ่านชุมชนบ้านท่าด่านลงไปรวมกับคลองสายอื่นๆอีกมากมายหลายสายเช่น คลองนางรอง คลองวังตะไคร้ คลองมะเดื่อ คลองสาริกา คลองสีเสียด คลองห้วยทราย และคลองบ้านนา กลายเป็นแม่น้ำนครนายกที่ไหลลงไปรวมกับแม่น้ำบางปะกงก่อนจะไหลลงสู่อ่าวไทย

ความยิ่งใหญ่ของพื้นที่ป่าอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ และความสูงชันที่ต่างระดับกับพื้นที่ราบเบื้องล่างในเขตพื้นที่การเกษตรและชุมชนจังหวัดนครนายก ทำให้ชาวนครนายกต้องประสบกับปัญหาน้ำท่วมในยามฤดูน้ำหลาก หรือในยามที่ฝนตกหนักบนพื้นที่ป่าบนเขาใหญ่ ใช้เวลาเพียงไม่กี่ชั่วโมงสายน้ำก็จะหลากไหลลงมาถึงพื้นที่ราบเบื้องล่างอาจจะท่วมท้นสร้างความเสียหายกับเรือกสวนไร่นา จากนั้นก็จะไหลเลยผ่านไป ในขณะเดียวกัน หากปีใดที่ฝนตกน้อย น้ำแล้ง เพียงหลังฝนไปไม่นาน สายน้ำตกที่ไหลรินลงมารอบๆเชิงเขาใหญ่อย่าง น้ำตกสาริกา น้ำตกนางรอง น้ำตกแม่ปล้อง วังตะไคร้ ก็จะเหือดแห้งเหลือไว้แต่ผาหินในช่วงเวลาไม่นาน ยิ่งในปัจจุบันที่ภูมิอากาศของโลกปรวนแปร บางปีแล้งก็แล้งอย่างรุนแรง บางปีฝนหนักก็ท่วมท้นล้นบ่า ทำให้ชาวบ้านและชุมชนลุ่มน้ำนครนายกต้องเดือดร้อนอย่างหนัก ความเดือดร้อนของชาวบ้านเป็นเช่นนั้นมานานปี

ความเดือนร้อนของราษฎรแม้นจะอยู่หนใด แต่ก็มิได้ห่างไกลเกินกว่าสายพระเนตรของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในปี พ.ศ. 2519 พระองค์ท่านได้เสด็จเยี่ยมราษฎรในพื้นที่จังหวัดนครนายก และได้ทรงเห็นถึงความเดือดร้อนเรื่องปัญหาด้านน้ำทั้งน้ำท่วมและน้ำแล้งนี้ จึงทรงดำริให้แก้ปัญหาเบื้องต้นด้วยการสร้างฝายท่าด่าน เพื่อกั้นคลองท่าด่านที่บ้านคลองสีสุก ตำบลหินตั้งเพื่อทดน้ำและผันน้ำเข้าสู่พื้นที่กสิกรรมเป็นการบรรเทาปัญหาไปได้ระยะหนึ่ง แต่นั่นก็เป็นเพียงการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า กระทั่งในปี 2536 โครงการพระราชดำริเขื่อนคลองท่าด่านจึงเกิดขึ้น และดำเนินการเรื่องมาตั้งแต่การสำรวจพื้นที่ การเวนคืนพื้นที่และการอพยพชาวบ้านที่ได้รับผลกระทบจากการสร้างเขื่อน จากนั้นจึงเริ่มมีการก่อสร้างกันอย่างจริงจังในปี 2540 ใช้เวลาราว 8 ปีการก่อสร้างจึงแล้วเสร็จและเก็บน้ำจนเต็มเขื่อนในปลาย 2548 ที่ผ่านมา

เขื่อนคลองท่าด่านอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เป็นเขื่อนคอนกรีตบดอัดที่มีความยาวของสันเขื่อนถึง 2,720 เมตร สูง 97 เมตร เก็บน้ำได้ราว 224 ล้านลูกบาศก์เมตร สามารถผันน้ำหล่อเลี้ยงพื้นที่การเกษตรในแถบลุ่มน้ำนครนายกได้กว้างขวางถึงราว 185,000 ล้านไร่ คงไม่เพียงชุมชนลุ่มน้ำนครนายกจะได้รับผลดีจากการเลิกทุกข์ร้อนกับปัญหาน้ำท่วม และยังมีน้ำกินน้ำใช้ น้ำหล่อเลี้ยงพื้นที่เกษตรอย่างอุดมสมบูรณ์ตลอดทั้งปี แต่ผลประโยชน์อันกว้างขวางที่จะกำลังตามมานั่นก็คือจำนวนนักท่องเที่ยวที่จะเพิ่มขึ้นอีกมากมายหลังจากที่เขื่อนคลองท่าด่านอันเนื่องมาจากพระราชดำริจะเปิดตัวขึ้นอย่างเป็นทางการ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะเสด็จพระราชดำเนินทำพิธีเปิด และพระราชทานนามอย่างเป็นทางการ ซึ่งคาดว่าน่าจะเป็นช่วงกลางปี 2549 นี้ ผมเชื่อแน่ว่าเมื่อเขื่อนคลองท่าด่านแห่งนี้เปิดตัวอย่างเป็นทางการ ผู้คนก็จะหลั่งไหลเข้ามาเที่ยวชมมากมายไม่แพ้เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์เลยทีเดียว หรืออาจจะมากกว่าด้วยซ้ำ เพราะนครนายกนั้นอยู่ใกล้กรุงเทพฯมาก เดินทางเพียงราวชั่วโมงเศษจากกรุงเทพฯเท่านั้น

ขณะนี้แม้จะยังไม่เปิดอย่างเป็นทางการ แต่ทุกสิ่งทุกอย่างก็แล้วเสร็จจนเกือบสมบูรณ์ ประชาชนสามารถจะแวะเวียนเข้าไปเที่ยวชมบริเวณสันเขื่อนได้แล้ว การเที่ยวชมเขื่อนคลองท่าด่านนั้นหากเมื่อเดินทางเข้าถึงตัวเมืองนครนายก จากนั้นจึงใช้เส้นทางที่ตรงไปยังน้ำตกสาริกา น้ำตกนางรอง ซึ่งจะมีป้ายนำทางไปสู่เขื่อนคลองท่าด่านอย่างสะดวกสบาย บริเวณหน้าสันเขื่อนด้านล่างเมื่อเข้าไปถึง จะพบอาคารพิพิธภัณฑ์ซึ่งจะจัดแสดงเรื่องราวและความเป็นมาของเขื่อน รวมทั้งอาคารบริการ ร้านอาหาร ซึ่งขณะนี้ยังไม่ได้เปิดให้บริการ

ในขณะที่นักท่องเที่ยวผู้ชื่นชอบกิจกรรมการล่องแก่งในสายน้ำนครนายกช่วงใต้เขื่อน ซึ่งในอดีตนั้นอาจจะสามารถล่องได้เฉพาะหน้าฝนที่สายน้ำเชี่ยวไหลเพียงพอ แต่สายน้ำตามธรรมชาติจะเหือดแห้งและล่องไม่ได้ในช่วงตั้งแต่หมดฝน ในอนาคตสายน้ำนี้ก็จะเปลี่ยนไป เพราะจะสามารถสนุกสนานกับกิจกรรมล่องแก่งได้เป็นช่วงๆตามต้องการ ด้วยมีการศึกษาโดยทีมงานผู้เชี่ยวชาญกิจกรรมล่องแก่งระดับนานาชาติ ได้ทำการออกแบบและตกแต่ง ดัดแปลง เพิ่มเติม แก่งน้ำ เพื่อให้เป็นสนามล่องแก่งระดับนานาชาติซึ่งสามารถจะใช้ทำการล่องแก่งและแข่งขันระดับนานาชาติได้ โดยสามารถควบคุมปริมาณการปล่อยน้ำจากเขื่อนคลองท่าด่านว่าจะให้ปริมาณน้ำไหลลงมาเชี่ยวกราดขนาดไหน ปริมาณเท่าใดก็สามารถกำหนดได้ ซึ่งนั่นเป็นโครงการที่กำลังอยู่ในระหว่างการดำเนินการ

แต่กิจกรรมสำหรับคนรักธรรมชาติต่างรอคอยนั่นก็คือการล่องเรือเข้าไปเพื่อจะเที่ยวชมน้ำตกเหวนรกชั้นล่าง ซึ่งแน่นอนว่าการสร้างเขื่อนย่อมต้องสูญเสียพื้นที่ป่าบริเวณหุบเขาใต้น้ำตกเหวนรกไปอย่างน่าเสียดาย แต่สายน้ำที่ท่วมท้นอยู่กลางหุบเขาที่โอบล้อมไปด้วยผืนป่าระยะทางยาวราว 6 กิโลเมตรจากสันเขื่อน ก็เป็นเสมือนประตูที่จะพานักเดินทางล่องเรือเข้าไปจนใกล้ชิดน้ำตกเหวนรกชั้นล่าง ซึ่งในอดีตไม่มีช่องทางที่จะเดินลงมาจากผาน้ำตกด้านบนได้เลย ซึ่งเมื่อล่องเรือเข้าไปจนถึงจุดปลายสุดที่น้ำท่วมถึง ก็จะต้องขึ้นฝั่งเดินป่าเข้าไปอีกราว 2 กิโลเมตร โดยเส้นทางเดินป่าดังกล่าวคงต้องรอให้ทางอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ผู้ดูแลพื้นที่ทำการสำรวจเส้นทางให้เรียบร้อยเสียก่อน ซึ่งเมื่อเปิดให้นักท่องเที่ยวเข้าไปเที่ยวชมได้ เส้นทางธรรมชาติสายนี้ก็น่าจะเป็นเส้นทางเดินป่าที่น่าสนใจยิ่งเลยทีเดียว

</TD></TR></TBODY></TABLE></TD></TR></TBODY></TABLE>