เรื่องเด่น ลักษณะของฌานใช้งาน และ การแยกจิต

พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๑ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๓
ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค



[๒๒๕] คำว่า วสี ความว่า วสี ๕ ประการ คือ อาวัชชนาวสี
๑ สมาปัชชนาวสี ๑ อธิษฐานวสี ๑ วุฏฐานวสี ๑ ปัจจเวกขณวสี ๑ ฯ
สมาปัตติลาภีบุคคลคำนึงถึงปฐมฌานได้ ณ สถานที่และขณะตามที่
ปรารถนา ไม่มีความเนิ่นช้าในการคำนึงถึง เพราะเหตุนั้นจึงชื่อว่าอาวัชชนาวสี
สมาปัตติลาภีบุคคลเข้าปฐมฌานได้ ณ สถานที่ และขณะตามที่ปรารถนา ไม่มี
ความเนิ่นช้าในการเข้า เพราะเหตุนั้นจึงชื่อว่าสมาปัชชนาวสี สมาปัตติลาภีบุคคล
อธิษฐานปฐมฌานได้ ณ สถานที่และขณะตามที่ปรารถนา ไม่มีความเนิ่นช้าในการ
อธิษฐาน เพราะเหตุนั้นจึงชื่อว่าอธิษฐานวสี สมาปัตติลาภีบุคคลออกปฐมฌานได้
ณ สถานที่และขณะตามที่ปรารถนา ไม่มีความเนิ่นช้าในการออก เพราะเหตุนั้น
จึงชื่อว่าวุฏฐานวสี สมาปัตติลาภีบุคคลพิจารณาปฐมฌานได้ ณ สถานที่และขณะ
ตามที่ปรารถนา ไม่มีความเนิ่นช้าในการพิจารณา เพราะเหตุนั้นจึงชื่อว่า
ปัจจเวกขณวสี สมาปัตติลาภีบุคคลคำนึงถึงทุติยฌาน ฯลฯ เนวสัญญานาสัญญายตน
สมาบัติได้ ณ สถานที่และขณะตามที่ปรารถนา ไม่มีความเนิ่นช้าในการคำนึงถึง
เพราะเหตุนั้นจึงชื่อว่าอาวัชชนาวสี สมาปัตติลาภีบุคคลเข้า ฯลฯ อธิษฐาน ออก
พิจารณาเนวสัญญานาสัญญายตนสมาบัติได้ ณ สถานที่และขณะตามที่ปรารถนา
ไม่มีความเนิ่นช้าในการพิจารณา เพราะเหตุนั้นจึงชื่อว่าปัจจเวกขณวสี วสี ๕
ประการนี้ ฯ
ชื่อว่าญาณ เพราะอรรถว่ารู้ธรรมนั้น ชื่อว่าปัญญา เพราะอรรถว่ารู้ชัด
เพราะเหตุนั้นท่านจึงกล่าวว่า ปัญญาในความเป็นผู้มีความชำนาญ ด้วยความ
เป็นผู้ประกอบด้วยพละ ๒ ด้วยความระงับสังขาร ๓ ด้วยญาณจริยา ๑๖ และด้วย
สมาธิจริยา ๙ เป็นนิโรธสมาปัตติญาณ ฯ

 

เมื่อ ไม่มีวสี ความชำนาญในสมาธิ
เราก็จะเป็นทาสของสมาธิ


ชีวิตอาจต้องมาอยู่ที่ทางสองแพร่ง ไม่สามารถอยู่ในโลกปกติได้

อาจต้องอยู่ทางโลกอย่างเดียว หรือ ทางธรรมอย่างเดียว


เมื่อฝึกสัมมาสติ สัมมาสมาธิ

และฝึกวสี

เราจะสามารถเลือกที่จะพักจิตให้สงบ มีกำลัง เวลาที่จิตใจอ่อนกำลังนิวรณ์ครอบงำ
หรือมีกระแสพลังงาน อารมณ์ของชีวิตอื่นแทรกเข้ามา

เราจะสามารถเลือกที่จะใช้ญาณทัศนะเป็นวิปัสสนาญาณ
เห็นความเป็นจริงของสรรพสิ่งรอบข้างและภายในได้



.....วสี..... เป็นคำตอบ

เป็นตัวเชื่ือมระหว่าง สมถะ วิปัสสนา ฌาณ สมาบัติ ญาณทัศนะ

 

https://palungjit.org/threads/ขับรถเป็นการฝึกสมาธิอย่างหนึ่ง-สามารถทรงสมาธิได้เช่นกัน.742082/

 

https://palungjit.org/threads/ฌานใช้งาน.764686/