วิชชาที่จะทำให้อยู่รอดจากยุคสมัยแห่งภัยพิบัติ

ขออนุญาตตอบคุณเด็กอนุบาล

ก่อนอื่นก็ขอโมทนาบุญกับผลแห่งการปฏิบัติที่ทำแล้วปรากฏขึ้นเป็นปัจจัตตัง รู้ได้ สัมผัสได้ด้วยตนเองครับ

วิชชาเหล่านี้เป็นวิชชาของพระพุทธเจ้าองค์ปฐมที่ท่านทรงเมตตาวางรากฐานแห่งการบำเพ็ญบารมีของพระโพธิสัตว์ทั้งปวงไว้ให้เป็นรากฐานแบบอย่างครับ ผมเพียงแต่ทำตามแล้วถ่ายทอดเอาไว้เป็นธรรมทาน เพื่อประโยชน์สุขของสรรพสัตว์ทั้งหลายครับ

ยิ่งโลก ยิ่งจักรวาล มีดวงจิตที่อิ่มเต็มด้วยพรหมวิหารสี่มากเท่าไร ก็จะปรากฏความสุขมากขึ้นเพียงนั้น อยู่ร่วมกันอย่างมีน้ำใจให้กันเอื้ออาทร ซึ่งกันและกัน พืชผลธัญญาหาร ภักสาหารก็จะอุดมสมบูรณ์ ไม่ต้องแก่งแย่งเบียดเบียนกัน

ผู้คนมีเวลา มีปัญญา ก็ถูกใช้ไปในทางกุศล ในประโยชน์เพื่อส่วนรวมกัน ไม่เอาไปคิดเอารัดเอาเปรียบกัน

พิจารณาโดยปัญญาของเราเอง หากเห็นว่าดี เห็นว่าจริง เราก็ส่งเสริม ทำให้ยิ่งขึ้นไป หากเห็นว่าไม่เป็นเรื่อง ก็งดเสีย

ภัยพิบัติทั้งปวงที่เกิดขึ้นตอนนี้ก็ล้วนแต่มีเหตุ เริ่มแรกสุดจากดวงจิตของมนุษย์ที่เอาแต่กอบโกยเข้าสู่ตนเอง แย่งชิง(ทรัพยากร)จากผู้อื่น คิดว่ามีวัตถุมากเท่าไรก็ยิ่งมีความสุขมากขึ้นเท่านั้น จิตแบบนี้เปรียบประดุจ "หลุมดำ" ที่ดูดกลืนทุกๆสิ่ง แม้แต่แสงสว่าง(คุณธรรม ความดี กุศล) ที่อยู่ใกล้

แต่จิตที่เปี่ยมไปด้วยเมตตา นี้เป็นประดุจ ดวงอาทิตย์ที่ให้เพียงอย่างเดียว ทั้งแสงสว่าง ความอบอุ่นและชีวิต แก่สรรพสิ่งโดยไม่หวังผลตอบแทน

จะเลือกเป็น "หลุมดำ"ที่เต็มไปด้วยความมืดมน หรือเป็น "ดวงตะวัน "ที่ฉายแสงเจิดจรัส นั้น เราทุกคนเลือกได้ครับ

 

เด็กอนุบาลขอการบ้านพี่คณานันท์ด้วยสิครับ
<HR style="COLOR: #ffffff" SIZE=1><!-- / icon and title --><!-- message -->อิอิ เด็กอนุบาลอยากได้การบ้านเพิ่มเติมจากพี่คณานันท์บ้างอะครับ ช่วงนี้เรื่องงานทางโลกเริ่มลงตัว เลยอยากมุ่งทางธรรมมากขึ้นครับ ช่วงนี้เท่าที่ทำอยู่ก็ทำแผ่เมตตาอัปปนาญาณไปเรื่อยๆระหว่างวันครับ แล้วก็ฝึกพิจารณาธาตุสี่ของตัวเองและชาวบ้านระหว่างวันครับ

เด็กอนุบาลมีน้าชายอยู่คนนึง ชื่อน้าปุ๊ ครับ ตอนนี้ชีวิตน้ากำลังลำบากมาก ร่างกายก็เจ็บป่วยเรื้อรัง การเงินและครอบครัวน้าก็กำลังลำบาก เด็กอนุบาลอยากช่วยให้เจ้ากรรมนายเวรของน้าชายได้อโหสิกรรมให้น้าเร็วๆ อยากให้พี่คณานันท์ช่วยแนะนำวิธีการที่ดีในการช่วยน้าให้สำเร็จด้วยครับ ตอนนี้ที่ทำอยู่ก็ทำตามคำแนะนำคุณกระเจียวคือ เขียนชื่อน้าลงในกระดาษแล้ววางไว้ใต้พระบรมสารีริกธาตุ แล้วขอพรจากพระให้ช่วยน้าในช่วงที่เข้าฌานสูงสุดแล้วเห็นภาพพระสว่างครับ

น้าของเด็กอนุบาลคนนี้ข้อเสียคือเป็นคนดื้อมาก เข้ากับคนได้ยาก และมักจะได้หัวหน้างานที่เอาเปรียบหรือโกงน้าเสมอ แต่ความดีที่สุดของน้าคือ การดูแลคุณยายของเด็กอนุบาลช่วงที่ยายเจ็บป่วยช่วยตัวเองไม่ได้ น้าเค้าดูแลยายอย่างดีที่สุดในแบบที่ลูกคนนึงจะดูแลพยาบาลแม่ได้ ถ้าเด็กอนุบาลกราบอธิษฐานกับพระแล้วอ้างถึงความดีของน้าด้านนี้ คำอธิษฐานจะประสบผลสำเร็จเร็วขึ้นไหมครับพี่คณานันท์ _/|\


ขออนุญาตตอบคุณเด็กอนุบาลครับ


เรื่องนี้เป็นกรรมในอดีตชาติ ที่ส่งผลมาบั่นทอนชีวิตในปัจจุบันของน้าชายครับ

ค่อนข้างเป็นกรรมที่หนัก เพราะมีกรรมส่วนที่เป็นอวิชชามาบังใจเอาไว้ด้วย ตรงนี้ที่น่าห่วง

อย่างที่เคยได้เน้นไว้เสมอ เรื่องสัมมาทิษฐิ หากคุณน้าท่านนี้ เป็นผู้มีจิตเป็นกุศล เข้าใจ ยอมรับในเรื่องกรรมและผลของกรรม การแก้กรรมแก้ปัญหาก็จะเป็นเรื่องง่าย

แต่พออกุศลเข้าสิงจิตให้ไม่ยอมรับ บ้างดื้อบ้าง ถึงเราอยากช่วยก็ช่วยไม่ได้ อุปมาดั่ง คนไข้ไม่รับการรักษา และไม่ยอมกินยา จะช่วยให้หายได้อย่างไร

ดังนั้นหนทางที่พอมีเหลืออยู่ก็คือต้องอธิฐานขอเอาบุญของคุณน้าด้านความกตัญญูเป็นที่ตั้งขอให้ส่งผลให้คุณน้ามีใจเป็นกุศล สัมมาทิษฐิ เชื่อบุญ เชื่อบาป เชื่อผลของกรรมก่อน เมื่อสำเร็จ จิตก็จะคลายตัวออกเห็นปัญญา เห็นปัญหา และเริ่มเห็นทางแก้ไข

เราเองต้องใช้กำลังบุญของเราช่วยทางอ้อมๆด้วย เช่นอุทิศบุญเราให้เจ้ากรรมนายเวรของเขา ไปทำบุญก็ให้เขาโมทนา

เรื่องให้คนเขาโมทนานั้นให้ระวังนิดหนึ่ง (กล่าวถึงทั่วไป ไม่ใช่เคสนี้) ผมเคยเจอ บางทีเราไปเจอพวกมิจฉาทิษฐิ เราหวังให้เขาโมทนาบุญ เขากลับหาว่าเราไปอวดดี อวดเด่น ทำเป็นคนดี ไปเสียอย่างนั้นก็มี จิตคนเราบางครั้งมันก็เป็นไปได้

เคล็ดลับของกรณีนี้ก็คือทำให้ใจของเย็นขึ้น แผ่เมตตาให้ทั้งตัวคุณน้า และเจ้ากรรมนายเวรของเขาให้สงบเย็นลง ทำสม่ำเสมอเอาไว้จะค่อยๆดีขึ้นครับ

 

มีหลายท่านที่อยู่บนทางสองแพร่ง

จะลาดี ไม่ลาดี พุทธภูมิน่ะ


มีวิธีง่ายๆสองวิธีครับ

1.อธิฐานจิตต่อสมเด็จองค์ปฐมท่านว่า การบำเพ็ญบารมีของข้าพเจ้านั้น ขอจงเป็นพุทธบัญชาแห่งสมเด็จองค์ปฐมท่าน หากแม้ข้าพเจ้าลาพุทธภูมิแล้วจะยังประโยชน์ต่อสรรพสัตว์ได้มากกว่า ก็ขอให้มีเหตุมาดลใจให้ข้าพเจ้าตัดสินใจได้ว่าสมควรลาพุทธภูมิ

หากแม้นการบำเพ็ญบารมีพุทธภูมิต่อไปของข้าพเจ้าจะยังประโยชน์ต่อหมู่สัตว์ทั้งหลายได้มากกว่า ก็ขอให้ข้าพเจ้าจงมีกำลังใจในการบำเพ็ญบารมีอย่างเปี่ยมล้น สามารถยกระดับจิตของข้าพเจ้าขึ้นสู่จิตของพระโพธิสัตว์ได้ด้วยเทอญ


2.ทำพิธีเสี่ยงทาย อธิฐานยกพระ ตามโบราณประเพณี ที่เคยทำมาในหลายๆชาติ

3.ทำทั้งสองประการ และตั้งใจมั่น สิ้นสงสัย เพราะตัวสงสัยจะเป็นตัวทอนกำลังในการทำความดี ไม่ให้ลื่นไหลต่อเนื่อง


น่าจะตรงกับวาระจิตของท่านผู้อ่านอยู่ตอนนี้ท่านหนึ่งครับ

 

การแผ่เมตตา จากหนังสือ ทางนฤพาน

ก่อนอื่นต้องเข้าใจว่าการแผ่เมตตานั้น มีจุดประสงค์เพื่อละความพยาบาท เช่นที่พระพุทธองค์ตรัสสอนพระราหุลในมหารุหุโลวาทสูตร มีความว่า
"ดูกรราหุล เธอจงเจริญเมตตาภาวนาเภิด เพราะเมื่อเธอเจริญเมตตาภาวนาอยู่ จักละพยาบาทได้"(พระสุตตันตปิฎก เล่ม5)

และเมื่อเข้าใจแล้วว่าเราต้องการละพยาบาท ก็ต้องทำความเข้ใจใมห้ละเอียดต่อไปอีกชั้นหนึ่งว่า "ความโกรธ" กับ "ความพยาบาท" นั้น เหมือนหรือต่างกันอย่างไร

สำหรับความโกรธนั้นคือตัวโกธะ ซึ่งอาจหมายถึงความขุ่นเคืองที่เกิดจากผัสสะกระทบใดๆ อาการทางจิตโดยทั่วไปจะเหมือนไฟไหม้ฟาง คือ วูบหนึ่งหรือระยะหนึ่งแล้วดับหายไป

ส่วนความพยาบาทนั้น จะหมายเอาความแค้นใจ ความเจ็บใจ ความคิดร้าย ซึ่งเป็นตรงข้ามกับเมตตาโดยตรง
พฤติของจิตจะเป็นไปในทางผูกใจคิดแก้แค้นเอาคืน หรือแม้ไม่ถึงขั้นลงมือเอาคืน ก็มีอาการขัดเคือง ขุ่นข้อง ค้างเติ่งอยู่อย่างนั้น

 

เมื่อเข้าใจตรงนี้ ก็จะเห็นว่าตัวความโกรธอาจพัฒนาเป็นความพยาบาท หรืออาจจะหายไปเสียเฉยๆ ก็ได้ ขึ้นอยู่กับเหตุปัจจัยหลายต่อหลายประการ ดังนั้นเราอาจแผ่เมตตาเพื่อระงับความโกรธ ตัดไฟแต่ต้นลมเพื่อมิให้ลุกลามเป็นพยาบาทก็ได้ หรืออาจแผ่เมตตาเพื่อทำความพยาบาทที่ครอบงำจิตอยู่แล้วให้สูญไปก็ดี ทั้งนี้ ต้องเข้าใจว่า การแผ่เมตตามิใช่การทำเชื้อแห่งความโกรธให้ดับลงสนิท เพราะนั่นเป็นงานวิปัสสนา เราแผ่เมตตาเป็นงานสมถะ เพื่อทำจิตให้มีคุณภาพพอจะต่อยอดเป็นวิปัสสนาในภายหลัง

และเมื่อทำความเข้าใจเป็นอย่างดีแล้วว่าจุดประสงค์ของการแผ่เมตตาเป็นไปเพื่อละพยาบาท อันเป็นของครอบงำจิตระยะยาว ก็ต้องเห็นซึ้งยิ่งขึ้นไปว่า การแผ่เมตตาเป็นเรื่องของการ "เปลี่ยนนิสัย" คือต้อง "ละพยาบาท" ให้ขาดจากจิต แม้โกรธขึ้นก็เหมือนจุดไฟดวงน้อย เรามีน้ำกลุ่มใหญ่ไว้สาดให้ดับพร้อมอยู่แล้ว

เมื่อแผ่เมตตาเป็น จะเกิดกระแสจิตอีกแบบหนึ่งที่ทำให้รู้ว่ากรรมฐานข้อนี้ต่างกับข้ออื่น คือ ถึงจุดหนึ่งแล้วเหมือนจิตฉายรัศมีเมตตาออกมาเองโดยไม่ต้องกำหนด เนื่องจากเมตตาเป็นธรรมชาติของจิตที่เปล่งประกายได้โดยปราศจากเจตจำนงบังคับ ตรงนั้นจะเป็นอานิสงส์ของการแผ่เมตตาตามที่พระพุทธองค์ตรัสไว้ในเมตตาสูตร

"ดูกรภิกษุทั้งหลาย เมื่อเมตตาเจโตวิมุตติ อันบุคคลเสพแล้ว เจริญแล้ว ทำให้มากแล้ว ทำให้เป็นดุจยาน ทำให้เป็นที่ตั้ง ให้ตั้งมั่นโดยลำดับ สั่งสมดีแล้ว ปรารภด้วยดีแล้ว พึงหวังอานิสงส์ 11 ประการ คือ
ย่อมหลับเป็นสุข, ย่อมตื่นเป็นสุข, ย่อมไม่ฝันลามก, ย่อมเป็นที่รักแห่งมนุษย์ทั้งหลาย, ย่อมเป็นที่รักแห่งอมนุษย์ทั้งหลาย, เทวดาทั้งหลายย่อมรักษา,ไฟ,ยาพิษ หรือศาสตราย่อมไม่กล้ำกรายได้,จิตย่อมตั้งมั่นโดยรวดเร็ว,สีหน้าย่อมผ่องใส,เป็นผู้ไม่ตายด้วยอาการหลง, เมื่อไม่แทงตลอดคุณอันยิ่งย่มเป็นผู้เข้าถึงพรหมโลก"

 

การเจริญเมตตาภาวนานั้นแบ่งออกได้เป็นสองลักษณะใหญ่ๆ ตามวิธีดำเนินจิต

แบบแรก คือ ใช้จิตที่ยังคิดนึกส่งความปราถนาดี ปราถนาให้บุคคล สัตว์ หรือสิ่งของอันเป็นเป้าหมายมีความสุข

แบบที่สอง คือ กำหนดจิตอันตั้งมั่นแล้ว แผ่กระแสเมตตาออกตามรัศมีจิต เริ่มต้นอาจจะเพียงในระยะสั้นๆ ต่อมาเมื่อได้นานก็ยื่นขยายระยะหรือขอบเขตออกไปกระทั่งถึงความไม่มีประมาณ ตลอดจนครอบดลก เป็นผลพิสดารในภายในอันรู้ได้ด้วยตนเอง


เมื่อทราบว่าการเจริญเมตตาภาวนาแบ่งออกเป็นสองวิถีทางอย่างนี้ ก็พึงทราบว่าการเจริญเมตตาไม่ได้ขึ้นอยู่กับจริตนิสัย ไม่ได้ขึ้นอยู่กับว่าใครมีปัจจัยใดๆหนุนหลังหรือถ่วงรั้งเอาไว้ แต่เป็นเรื่องที่ทุกคนสมควรฝึก สมควรทำให้เกิดขึ้นในตน เพื่อขจัดวัชพืชออกไปจากพื้นที่เพาะพันธุ์มรรคผลในจิตเรา

 

เด็กอนุบาลขอโมทนาในธรรมทานของkhunkikครับ

ดีจริงๆครับที่มี khunkik เข้ามาช่วยเสริมให้ผมและเพื่อนๆตื่นตัวในการแผ่เมตตา ผมขอเสริมนิดเดียวครับว่า เท่าที่ทราบ เราสามารถใช้การแผ่เมตตาต่อตนเองเจริญเป็นวิปัสสนาก็ได้เหมือนกันครับ

หลักการก็คือแผ่ เมตตา สงสาร ตัวเองให้มากก่อนจะแผ่เมตตาไปให้สรรพสัตว์ทั้งหลาย ให้คิดว่าเราจะรักตนเองโดยละความยินดีในการเกิดมามีร่างกายที่สกปรก ไม่เที่ยงและเป็นเหตุแห่งทุกข์ทั้งหลายแบบนี้เสีย ร่างกายแบบของเราและคนอื่นๆนี้ ไม่มีอะไรให้น่ายินดีสักนิด เพราะล้วนเกิดจากการประชุมกันของธาตุ4 ตามเหตุปัจจัย นานไปมีแต่จะสกปรกขึ้น เสื่อมสภาพยิ่งขึ้นทุกลมหายใจเข้าออก และที่สุดต้องตายสลายตัวไปในที่สุด โดยที่เราไม่สามารถบังคับบัญชาให้มันทรงตัวอยู่ได้ นั่นเพราะกายไม่ใช่ของเรา เป็นของโลก จึงไม่มีเราในกาย ไม่มีกายในเรา ตายไปจากร่างกายแบบนี้เมื่อไร เราจึงไม่ต้องการเกิดมามีร่างกายแบบนี้อีก ต้องการไปนิพพานจุดเดียว

ขอเสริมแค่นี้ครับ พระท่านดลใจให้ผมเขียนแค่นี้ เพื่อให้เพื่อนๆสามารถใช้การแผ่เมตตาเพื่อตัดกิเลสตนเอง และตั้งจิตแผ่ภูมิธรรมนี้ไปกับกระแสเมตตาและกุศลที่ส่งให้สรรพสัตว์ทั้งหลายตลอดเวลาที่เราคิดถึงสัจธรรมนี้ ขอให้พวกเขาได้มีสัมมาทิฐิ สัมมาสมาธิ สัมมาปัญญา เพื่อให้ได้รู้แจ้งในสัจธรรม ได้เข้าถึงพระนิพพานอันเป็นบรมสุขด้วยกันถ้วนหน้าเทอญ _/|\_

 

โมทนาบุญด้วยครับเริ่มเข้าใจและรู้จักการวางอารมณ์ใจในการปฏิบัติกันแล้ว

อารมณ์ใจของพรหมวิหารสี่จะปรากฏในลักษณะที่คุณเด็กอนุบาลได้กล่าวเอาไว้ครับ

ความเย็นจากจิตเราจะแผ่ออกมาอย่างต่อเนื่องไม่ขาดสาย เหมือนเป็นแหล่งพลังงานที่ไม่มีวันสิ้นสุด และยิ่งแผ่ออกไปมากเท่าไร จิตใจของเราก็จะยิ่ง สะอาดขึ้นสว่างขึ้นมีกำลังขึ้นมากเท่านั้น

เป็นสิ่งที่ยิ่งให้ยิ่งได้

เราอย่าได้ไปเอาความคิดในแบบวัตถุมาจับเป็นอันขาด ในแบบโลกของวัตถุ ยิ่งให้ยิ่งหมด

แต่ในเรื่องของบารมี ยิ่งให้ ยิ่งใช้ ยิ่งเพิ่มพูน ลองดูเมตตาบารมีเป็นตัวอย่าง วิริยะบารมีเป็นตัวอย่าง ปัญญาบารมีเป็นตัวอย่าง

ดังนั้นมีโอกาสสร้างบารมีได้รีบสร้าง รีบทำรีบบำเพ็ญครับ อย่างที่คุณVanco ว่าเอาไว้ เวลาบนโลกของทุกคนมีน้อย พึงสร้างสรรค์คุณประโยชน์ต่อโลกเอาไว้ให้มาก

จำเอาไว้ว่ายิ่งตัวเรา ใช้ทรัพยากรในโลกนี้น้อยมากเท่าไร แต่ทำคุณประโยชน์ให้โลกได้มากๆ แสดงว่าเรานั้นเป็นผู้มีประสิทธิภาพสูง

และเช่นกัน หากเราสร้างเสริมการสร้างบารมีของท่านผู้อื่นได้มากและสร้างคนดีออกสู่สังคมได้มาก เราก็นับว่า เราเป็นผู้ใช้ปัญญาในการสร้างบารมี เมื่อใช้ปัญญามาก บารมีก็เต็มเร็วเป็นธรรมดา แต่เต็มหรือไม่เต็ม ท่านผู้ทรงอารมณ์ใจของพระโพธิสัตว์จะไม่เห็นเป็นสาระสำคัญแล้ว เนื่องจาก ท่านจะมุ่งเน้นที่ผล หวังว่า คนทั้งปวงจะได้เข้าถึงซึ่งความดี ประสพแต่ความสุข นับตั้งแต่สุขขั้นต้นจนถึงสุขขั้นปรมัตถ์อันมีพระนิพพานเป็นที่สุด เสมอ

 

มาต่อกันในเรื่องของการปฏิบัติครับ

การปฏิบัติธรรมนั้นล้วนมีจุดมุ่งหมายอยู่ในความดี มีพระนิพพานเป็นที่สุด

ท่านผู้ที่ปรารถนาสาวกภูมินั้น ก็ปรารถนาในความดี คือความดับไม่เหลือเชื้อ มุ่งลัดตัดตรงสู่พระนิพพานอันเป็นความดีสูงสุด

ท่านผู้ปรารถนาพุทธภูมิ ก็ปรารถนาในความดีเช่นกัน แต่มีความปรารถนาอย่างแรงกล้าที่จะช่วยเหลือสงเคราะห์ให้ท่านผู้อื่นได้ถึงซึ่งความดี อันมีพระนิพพานเป็นที่สุด

สำหรับในเรื่องอารมณ์ใจที่ได้อธิบายไปแล้วนั้น เป็นอารมณ์ขณะปฏิบัติในเวลานั้น ขณะจิตนั้น ต่อไปก็จะได้อธิบายถึงอารมณ์ใจโดยทั่วๆไปในแต่ละวันของผู้ปฏิบัติธรรม เป็นช่วงเวลา (มีขึ้นมีลง เป็นอนิจจังเช่นกัน)

อารมณ์แรกของท่านที่ปฏิบัตินั้น ส่วนใหญ่จะมี

-อารมณ์สงสัย ในระหว่างวัน มีหัวข้อธรรมก็ดีแนวทางในการปฏิบัติก็ดี จิตยังไม่กระจ่างก็ยังคงความสงสัยในอารมณ์ ส่วนใหญ่เป็นเรื่องการหาแนวทางในการปฏิบัติที่ถูกกับจริตเราบ้าง เป็นเรื่องที่ไปรู้ไปเห็นมาในสมาธิบ้าง ติดในอารมณ์วิปัสนาญาณว่าพิจารณาถึงจุดนี้แล้วไปไหนต่อบ้าง จะลาหรือไม่ลาพุทธภูมิดี เราบำเพ็ญบารมีพุทธภูมิมาเต็มหรือยัง (ทั้งหมดนี่เอาเฉพาะอารมณ์ที่สงสัยการปฏิบัติของตนไม่เกี่ยวกับการเปรียบเทียบดีเลวกับชาวบ้านเขา)

สำหรับขั้นตอนในการปฏิบัติของอารมณ์ใจในช่วงเวลานี้ ต้องหาครูบาอาจารย์สัมมาทิษฐิผู้ถูกจริตและมีวาสนาบารมีวาระผูกพันกับตนมาช่วยแก้ข้อสงสัยในการปฏิบัติให้คลายตัว และเดินต่อไปข้างหน้าได้ (ท่านผู้ฉลาดก็พึงอธิฐานขอเอา) แต่จะมีข้อแปลกพิเศษของพุทธภูมิก็คือ พุทธภูมิที่ติดในจุดนี้ มักที่จะมีอาจารย์ผู้มาสงเคราะห์เป็นพุทธภูมิด้วยกันเป็นส่วนใหญ่

(ครั้งแรกที่ผมได้มโนมยิทธิ ไปฝึกแบบเป็นรูปแบบทำไม่ได้ ไม่รู้อารมณ์ ไปแอบฟังป้าคนหนึ่งเขาสอนคนอื่นอยู่ เราครูพักลักจำกลับทำได้ มารู้ต่อมาว่า ป้าท่านนี้ ปรารถนาเป็นพระพุทธมารดาในอนาคตกาล (จึงมีความเมตตาปราณีสงเคราะห์พุทธภูมิทั้งหลายเป็นพิเศษ))


แถมพุทธภูมิพอมีคนมาแนะนำ ก่อนอื่นก็มักจะขอดื้อก่อน เป็นมานะทิษฐิที่ติดตัวกันมา เป็นเรื่องที่แก้ยาก และเป็นทุกท่าน จนกว่าระดับภูมิธรรมของจิตจะยกขึ้นและคลายมานะลง


-พอเริ่มมีหลัก จับแนวทางได้ การปฏิบัติธรรมก็จะเป็นอารมณ์ทรงตัว กล่าวคือ ยังต้องมีการประคับประคองอารมณ์ เอาไว้ จับลมหายใจบางครั้งก็จับได้บ้างไม่ได้บ้าง ขึ้นกับสติเป็นสำคัญ

ในช่วงเวลาที่เป็นอารมณ์ใจทรงตัวแบบนี้ ประการสำคัญก็คือการเดินทางสายกลาง ไม่ตึงในการปฏิบัติไปโหม ไปเร่งจนเกินไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งยังไม่ทรงฌานอย่างละเอียดแนบแน่นชนิดกำหนดได้ จงอย่าได้ไป อดอาหาร หรืออดนอน เพื่อเร่งการปฏิบัติเด็ดขาด จะเกิดโทษและทำให้เสียผลแห่งการปฏิบัติไปเปล่าๆ

ในขณะเดียวกัน ก็จงอย่าขี้เกียจจนเกินไป อู้ตลอด ไม่จับลมสบายเลย ไม่พิจารณาวิปัสนาญาณ มีร่างกาย ขันธุ์ห้า ความตายเลย วันหนึ่งคืนหนึ่งใจไม่ระลึกถึงพระ ไม่มีภาพพระ ปรากฏในจิตนี่ใช่ไม่ได้ประมาท

ช่วงเวลานี้ให้เกลาจิตของเราประดุจช่างฝีมือ ค่อยๆเพิ่มสภาพแวดล้อมของตนเองที่เอื้อต่อการปฏิบัติธรรม อันได้แก่

สนทนาธรรมอยู่เนืองๆ
ฟังธรรมอยู่เสมอ
สวดมนต์ทุกวัน
ทำสมาธิทุกวัน

หากจิตมันอ้างเอาว่าไม่มีเวลา ก็จงแข็งใจฝืน เอาเวลาที่รถติดมาฟังธรรมมะในรถไป กลางคืนไม่มีเวลา ก็นอนทำสมาธิไปเลย ไม่ต้องตั้งท่า ทำกันยันหลับ ยิ่งได้อานิสงค์เท่ากับทำสมาธิตั้งแต่หลับยันตื่น

สมมติเราเข้าห้องพระสวดมนต์ ทำสมาธิวันละหนึ่งชม. ก็ได้อานิสงค์หนึ่งช.ม.

แต่ถ้าเข้าสมาธิจับลมสบาย จับภาพพระ ทรงอารมณ์นิพพานแล้วเอากายในไปอยู่บนพระนิพพานก็ดี หรือไปบำเพ็ญบารมีก็ดี ไอ้กายเนื้อทางนี้เราก็ปล่อยหลับไป อานิสงค์ในการทำสมาธิ(นี่นับเฉพาะสมาธิไม่นับส่วนอื่น) ได้นับเวลาตั้งแต่เราหลับยันตื่น หาก เราหลับ แปดช.ม. ก็เท่ากับ ได้อานิสงค์ทำสมาธิวันนั้นไป แปดช.ม. หากตายคืนนั้น จิตอยู่พระนิพพานก็ถึงนิพพานเป็นพระอรหันต์เลย(เพราะจิตตั้งอยู่ที่นั้น แนบในพระนิพพานเป็นอารมณ์) หย่อนมาก็พรหม แย่ที่สุดก็สวรรค์เป็นอย่างน้อย

การปฏิบัติแบบนี้คนไม่รู้ ไม่ต้องทำอวดใคร และที่สำคัญไม่ทำให้ใครข้าง(ที่ศรัทธาไม่เสมอกัน)กังวลหรือตกใจด้วย

การปฏิบัติแบบไร้รูป ไร้เครื่องหมายไม่ให้ใครเขารู้ว่าเราเป็นผู้ปฏิบัติธรรมนั้น เป็นการลดมานะ และมารยาสาไถยประการหนึ่ง รวมทั้งเป็นเครื่องพรางตัวเราเอาไว้ ไม่ให้คนเขาโจมตีชาวธรรมได้ หากเราพรางไว้เขาไม่สนใจ แต่พอเรามานุ่งขาวห่มขาว เขาก็จะอ้างโน้น อ้างนี่หาข้อติไปได้เรื่อยๆ และจะพลอยทำให้เราหงุดหงิดขุ่นมัวไปเปล่า การปฏิบัติเงียบๆของเราหรือรู้กันในหมู่สหธรรมมิกจึงเป็นการลดกระแสเสียดทานจากสังคมโลกแบบหนึ่ง

-ส่วนอารมณ์ที่สำคัญที่สุดในการปฏิบัติและพึงรักษาเอาไว้ให้ได้นั้น ก็คือ

"อารมณ์แนบ" ที่ว่าเป็นอารมณ์แนบนั้น ขออธิบายว่า เป็นช่วงเวลาที่อารมณ์ใจของเราจะแนบแน่นกับธรรมมะปฏิบัติและวิปัสนาญาณ อย่างมากๆ

อาการที่ปรากฏแก่ใจในช่วงเวลานั้น ก็คือ จิตจะทรงสติแนบอยู่ในมหาสติปัฐฐานสี่ เห็นทุกสิ่งทุกอย่างบนโลกอยู่ในสภาวะ อนิจจัง ทุกขังอนัตตาหมด จิตตื่นสว่างโพลงอยู่ตลอด เห็นอะไร ก็จะมีตัวรู้มาบอกมาสอนในหัวข้อธรรมทั้งหมด บางท่านกำหนดเวลาเหมือนบังคับเวลาได้ จิตรู้เหมือนเปิดญาณ ทรงฌานอยู่ตลอดเวลา

จิตหมดความสนใจใยดีในทางโลก ไม่อยากดูทีวี ไม่อยากอ่านหนังสืออื่นที่ไม่ใช่หนังสือธรรมมะ กามฉันทะ โดยเฉพาะความพอใจในเพศตรงข้ามหายไปเกือบหมด

สาวกภูมิจิตก็จะมุ่งที่พระนิพพานจุดเดียว อย่างอื่นไม่สนใจทั้งสิ้น

ส่วนพุทธภูมิก็มุ่งที่การสร้างบารมีล้วนๆ เมตตาพรหมวิหารสี่มากมายไม่สิ้นสุด


แต่ยามที่เกิดอารมณ์แนบนี้เป็นช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อ กับ วิปัสนูปกิเลส

เพราะอารมณ์ใจเราขณะนั้น จะบริสุทธิ์มาก จนเราอาจเข้าใจผิดได้ว่าเราบรรลุธรรมขั้นนั้น ขั้นนี้แล้วบ้างเป็นพระโพธิสัตว์ท่านนั้นท่านนี้บ้าง พอใจเราเริ่มเขวนิดเดียว มารก็จะสวมรอย ออกมารับรองว่าจริง บางทีแสดงภาพเป็นพระพุทธเจ้ามาบอกบ้างก็มี หากเชื่อ ก็พลิกกลายเป้น วิปัสนูปกิเลสเลยทันที ต้องมาเริ่มใหม่หมด

วิธีจัดการในช่วงสภาวะอารมณ์แนบนั้น ก็คือ เราต้องกล่าวโทษโจทย์ตนเองอยู่ตลอดเวลาหาข้อติเตียนการปฏิบัติของเรา ประดุจเรามีแก้วประภัสสร ต้องการให้แก้วใสบริสุทธิ์ ก็พึงมองหาฝุ่นผง ธุลีที่เกาะแก้วมณีให้เศร้าหมองแล้วเช็ดออกล้างออกไปอยู่เนืองๆ ฉันนั้น

และการบรรลุธรรมขั้นนั้น ขั้นนี้ เราอย่าได้ไปสนใจ ให้วางกำลังจิตไว้แต่เพียง "เราตั้งมั่นในการปฏิบัติเพื่อพระนิพพาน ตายจากอันตภาพนี้เราจะไปนิพพานเพียงจุดเดียว" สำรับสาวกภูมิ

เพราะในสภาวะที่อารมณ์แนบนั้น หากทรงอารมณ์เอาไว้ได้ ไม่หวั่นไหว ไม่ออกนอกทางเดินที่พระพุทธองค์ท่านทรงวางไว้ให้ ไม่หนักเกินไป ไม่เบาเกินไป อารมณ์ใจสบาย เห็นธรรมดาในธรรม ย่อมบรรลุธรรมใน 7 วัน หรือ 7 เดือน หรืออย่างอารมณ์ใจที่แนบในวิปัสนาญาณน้อยหน่อยก็ 7 ปี

อย่างอารมณ์แนบมากๆนี่จิตจะมีอาการทรงฌานอยู่ตลอดเวลาทรงสติสัมปชัญญะอย่างยอดเยี่ยม เห็นวิปัสนาญาณในทุกอิริยาบทและเหตุการณ์ ก่อนเกิดและระหว่างเกิดอารมณ์แนบในระดับนี้ จะปรากฏนิมิตรเหมือนโลกธาตุ ระเบิดสว่างสะท้านสะเทือน อย่างน่าอัศจรรย์ จิตสว่างโล่ง จิตปล่อยวางอย่างที่สุด เกิดทั้งธรรมปิติและอุทานธรรมออกมาเอง จุดนี้ล่ะเป็นจุดที่ต้องไม่หลงไปในวิปัสนูปกิเลสเด็ดขาด ถ้าผ่านไปได้รู้เท่าทัน ก็จะก้าวหน้าในธรรมอย่างรวดเร็ว

ส่วนท่านผู้ที่ปรารถนาพุทธภูมิก็จะเกิดนิมิตรคล้ายๆกันแต่จะปรากฏเป็นเมตตาญาณอย่างยิ่ง เมตตาไปหมดจริงๆ หากใครมาพบขณะนั้นขออะไรเป็นให้หมด ส่วนวิปัสนูปกิเลสที่ปรากฏก็มักจะเกิดภาพพระโพธิสัตว์องค์สำคัญขึ้นและมีมารมาหลอกว่า เราเองเป็นท่านนั้นท่านนี้ บ้าง บารมีเต็มแล้วบ้าง ก็ขอให้ท่านวางกำลังใจ "อย่าเชื่อ"เอาไว้ก่อน

แล้วอธิฐานว่า หากเป็นท่านนั้น จริงก็ขอให้ข้าพเจ้าได้บำเพ็ญบารมีต่อส่วนรวมให้ได้ อย่างประเสริฐเป็นที่น่าอัศจรรย์

และขอให้วางกำลังใจยกจิตให้สูงสู่ความเป็นพระโพธิสัตว์ที่ไม่หวังผลที่ตนเองแต่หวังประโยชน์ของสรรพสัตว์ทั้งหลายมีพระนิพพานเป็นที่สุดนั่นเอง

สำหรับท่านผู้เป็นพุทธภูมินั้น ขอจงอย่าได้ท้อถอย เราจะเป็นใครในอดีตกาลมา จะยิ่งใหญ่เพียงใด จะต่ำต้อยแค่ไหน ไม่สำคัญ

ชาตินี้ เราตั้งใจบำเพ็ญบารมี เต็มกำลังบารมีของเราเต็มที่ มีช่อง มีโอกาสให้เราสร้างบารมีได้ เราก็ไม่พลาด ไม่เสียโอกาสนั้นไป นับไม่เสียชาติเกิด(ไม่เสียเวลาที่อาสาลงมาจุติเพื่อการสร้างบารมี)

หากมีนิมิตรมาบอกเอาไว้ ว่าเรายิ่งใหญ่เหลือคณา แล้วเรามัวรอคนมากราบไหว้บูชา รอเอาคนยกเราขึ้นหิ้ง ก็นับว่าเราเองได้เวลา ได้เสียโอกาสในการสร้างบารมีอย่างน่าเสียดาย ในทุกพระชาติแห่งพระโพธิสัตว์ทั้งปวง ไม่มีในพระชาติใดเลยที่ไม่ทรงใช้กำลัง(ไม่ว่าด้านใดด้านหนึ่ง)ของพระองค์ในการสร้างบารมี ในการทำให้สรรพสัตว์ทั้งหลายได้เข้าถึงความสุข

ดังนั้นอย่าได้ละทิ้งทุกโอกาสในการสร้างบารมี ความดี ทั้งโดยตนเอง และส่งเสริมผู้อื่นอยู่เสมอ

(บทความนี้มีท่านผู้มาสอนหลายท่านมาก)


ขอให้ความเจริญรู้แจ้งในธรรมจงมีแด่ทุกท่าน ทุกประการด้วยเทอญ

 

อ่านแล้วคิดถึง คำของคุณทมยันตี "เงาทิพย์ยะยับจับฝัน เงาจันทร์เย็นจิตนิมิตหมาย เงาอดีตรุ้งฝันพรรณราย เงาหายรู้พลันมันมายา"

 

การที่ตัวเรามุ่งเน้นในเรื่องการเข้าถึงธรรมเพื่อการหลุดพ้นจากกิเลสจริงๆจังๆโดยที่จิตยังตั้งอยู่ในสมถะ(ไม่มีความคิดว่าเราเหนือใคร ใครเหนือเรา ทุกคนเท่ากัน) จะช่วยให้ตัวสักกายะทิฏฐิมันลดลง จิตที่เป็นกลางจะค่อยๆปรากฏ ปัญญาก็จะทยอยเกิดตามมา สักกายะทิฏฐิคืออะไร สักกายะทิฏฐิคือการยึดความเป็นตัวกูของกู กูแน่ กูเก่ง กูมีความสามารถ กูมีอภิญญา กูถูก กูไม่ชอบ กูชอบ กูมีบารมีแยะ อดีตชาติของกูใหญ่ไม่เบา กูเป็นพุทธภูมิ คนอื่นที่ไม่ใช่พุทธภูมิด้อยกว่ากูหมด กูรู้ธรรมะมากว่ามึง กูอ่านธรรมะมามากกว่ามึง กูปฏิบัติธรรมมามากว่า กูอื่นๆอีกเพียบ แต่หารู้ไม่ว่าตัวสักกายะทิฏฐิตัวนี้ร้ายกาจเพียงใดมันหลอกให้หลายต่อหลายคนตกหลุมพรางจนการฝึกปฏิบัติธรรมล้มเหลวมาเยอะแยะมาก ตกนรกไปก็เยอะ เกิดเป็นสัตว์ชั้นต่ำไปก็แยะ พวกเราอยากตกหลุมพรางด้วยหรือเปล่าลองคิดดู

 

ถูกต้องแล้วครับ "สูงสุดคืนสู่สามัญ" ระลึกไว้เสมอว่าเราเป็นปุถุชนคนสามัญผู้ปฏิบัติธรรม

ทำความดี เพื่อความดี ทำความดี เพื่อส่วนรวม อย่าได้เผลอทำความดีแต่ไปเพิ่มพูนกิเลสในมานะทิษฐิ

เราคิดว่าเราดีเมื่อไร เราก็พังเมื่อนั้น ตัวหลงก็จะเข้ามาสู่ใจ

ยิ่งปฏิบัติธรรมสูงๆขึ้นไปก็จะยิ่งพบ ว่ายังมีธรรมที่ยิ่งกว่า

ยิ่งศึกษาในศาสตร์ต่างๆให้มาก ก็จะยิ่งค้นพบว่า มีเรื่องราว มีศาสตร์ที่เรายังไม่รู้อีกมากมายมหาศาล ยิ่งเรียนมากก็ยิ่งรู้ว่าตนโง่

เราเป็นเพียงธุลีเล็กๆของอนันตจักรวาลเท่านั้น ทุกสิ่งเป็นเพียงสมมติมายา อดีตกาล อดีตชาติก็เป็นเพียงประหนึ่งความฝันที่สลายตัวไปในที่สุด

สิ่งสำคัญก็คือ จิตใจที่บริสุทธิ์ ที่เราต้องพึงรักษาเอาไว้ อย่าได้ลืมในไตรสรณะคมม์ เป็นที่พึงตลอดกาลตลอดสมัยตราบจนถึงซึ่งพระนิพพาน

 

เด็กอนุบาลคิดถึงเพื่อนๆและนำบุญมาฝาก

เด็กอนุบาลคิดถึงเพื่อนๆจังครับ วันนี้ตอนเช้าหลังจากเปิดเสียงธรรมของพระเดชพระคุณหลวงพ่อฤาษีฯ ให้คุณพ่อคุณแม่ฟังตามปกติแล้ว ก็คอยตอบคำถามคุณแม่ซึ่งเป็นคนขยันสงสัยในเรื่องที่ท่านเทศน์เกี่ยวกับสมเด็จองค์ปฐม คุณแม่สงสัยว่า ทำไมมีพระพุทธเจ้าองค์อื่นอีกนอกจาก พระพุทธเจ้าองค์ปัจจุบันของเรา เด็กอนุบาลก็พยายามตั้งใจอธิบายคุณแม่ให้ท่านเชื่อว่าพระพุทธเจ้ามีหลายองค์ เสียวมากว่าจะอธิบายไม่กระจ่างแต่ก็พยายามใช้สีข้างเข้าถูตามปัญญาเท่าที่เด็กอนุบาลพอมีอยู่ เท่าที่สังเกตุ คุณแม่ก็เริ่มเชื่อขึ้นมาครับ สาเหตุที่คุณแม่ถามเพราะท่านเคยมีความรู้สึกที่ไม่ดี ต่อท่านๆหนึ่ง สำนักหนึ่งที่ท่านอ้างว่าท่านเป็นพระศาสดา แต่คุณแม่ท่านไม่เชื่อเลย ทีนี้พอมาฟังหลวงพ่อท่านเทศน์เกี่ยวกับสมเด็จองค์ปฐมว่าเป็นพระพุทธเจ้าองค์แรก แปลว่ามีพระพุทธเจ้าหลายองค์ ท่านเลยเกิดสงสัยเป็นธรรมดาครับ(เจ็บบ.. สีข้าง...Y_Y)
...ตอนนี้ที่เด็กอนุบาลทำได้สำเร็จแล้วก็คือทำให้คุณแม่เคารพและศรัทธาในหลวงพ่อท่าน จนเมื่อวานที่คุณแม่ท่านได้ฟังเทศน์เกี่ยวกับการเจริญสังฆานุสสติอย่างง่ายๆ ที่ท่านแนะนำเรื่องใจคิดตักบาตรทุกเช้าให้พระสงฆ์ คุณแม่ก็อินมากจนท่านอยากจะไปซื้อเตาไมโครเวฟมา เพื่อเตรียมทำกับข้าวไว้ตั้งแต่ตอนเย็นเพื่อตื่นเช้ามาตักบาตรถวายพระสงฆ์ เด็กอนุบาลก็เลยสนับสนุนปัจจัยให้คุณแม่ 2,500 บาทเพื่อสร้างกำลังใจให้ท่านลุยทำความดีต่อ
...ส่วนเมื่อวานนี้ระหว่างที่พาครอบครัวไปกินเลี้ยงวันแม่ที่ MK Suki ก็มีโอกาสได้อธิบายให้น้องชายฟังว่า(น้องชายเรียนหมออยู่ มีอาการป่วยทางจิต) อย่าไปกังวลมาก น้องชายเด็กอนุบาลน่าเห็นใจมากเพราะเค้านึกภาพพระไม่ได้เพราะจะเห็นภาพตัวเค้าทุบตีทำร้ายพระ ซึ่งน้องชายจะรู้สึกผิดจนไม่กล้านึกเลย เด็กอนุบาลก็อธิบายเค้าว่า การที่เราไม่มีเจตนานึกทำร้ายพระท่าน แต่จิตมันปรุงแต่งภาพขึ้นมาเองนั้นไม่ถือว่าบาป ขอให้น้องชายอย่าไปกังวลเพราะจะทำให้จิตหมอง เรื่องนี้เด็กอนุบาลอธิบายเค้าถูกต้องไหมครับ และถ้าเพื่อนๆมีวิธีการดีๆที่จะแนะนำให้เด็กอนุบาลช่วยน้องชายได้จะขอโมทนามากครับ_/|\_
...ท้ายที่สุดนี้เด็กอนุบาลขอโมทนาต่อความดีที่พระพุทธเจ้าทุกองค์ได้บำเพ็ญบารมี30ทัศน์ในทุกๆชาติจนตรัสรู้พระธรรมอันประเสริฐ ขอโมทนาต่อความดีทุกประการของพระธรรมทั้งหลายที่ช่วยสร้างพระอริยสงฆ์ให้เกิดขึ้นทุกๆองค์ และขออนุโมทนาต่อความดีทุกประการของพระอริยสงฆ์ทั้งหลายที่ช่วยสรรพสัตว์ให้พ้นทุกข์
..อิทังปุญญะผลัง เด็กอนุบาลขอบารมีพระรัตนตรัย ได้โปรดบันดาลกุศลทั้งหมดอันเกิดจากมหาโมทนามัยนี้ให้สำเร็จแด่สรรพสัตว์ทั้งหลายในสามโลกทั่วอนันตริยจักรวาล ขอให้ทุกดวงจิตที่ได้โมทนาบุญนี้จงมีจิตคิดแผ่เมตตาและแผ่ส่วนกุศลของท่านทั้งหลายไปให้ทุกๆดวงจิต ที่เป็นเพื่อนร่วมวัฏสงสารเดียวกันกับท่านตลอดเวลา เพื่อสร้างสันติสุขที่แท้จริงให้เกิดขึ้นแก่ทุกๆดวงจิต ทั่วไตรภพอนันตริยจักรวาลเทอญ

 

ผมเองตามธรรม ของพี่คนานันมานาน เเต่ได้อ่านไม่กี่หน้าช่วงเเรก เห็นมีความละเอียดรอบคอบดี มีประโยชน์ความฉลาด(มีภาพพระพุทธเข้ามาในใจ)จะพยายามตามให้หมดถ้ามีโอกาส

ผมเองตอบโจทของกิเลสไม่ค่อยจะเคลียอาจปฏิบัติไม่เข้มพอ บางทีโดนมันล่อซะเกือบตาย(เราไม่คล่อง)กระจายออกแล้วรวมเข้ารวมเข้ากระจายออก
เราไม่คล่อง ดื้อ
เน้นสมถะ ไม่ค่อยคล่องตรงนี้มันดิ่งมาก น้อยบ้าง ตามเเต่ละวันไม่แน่นอน
ช่วยแนะนำหน่อยครับ
โมทนาทุกๆท่าน พี่คนานันในสัมมา กายวาจาใจ

 

ขอให้กำลังใจคุณ Pat3112 ครับ

เด็กอนุบาลขอให้กำลังใจคุณ Pat3112 นะครับที่ตั้งใจปฏิบัติธรรม อ่านดูก็รู้สึกถึงความต่อเนื่องและตั้งใจในการปฏิบัติ ส่วนอื่นๆนอกจากกำลังใจที่มีให้แล้ว เด็กอนุบาลขอแชร์ความรู้สึกว่า มีปัญหาเดียวกับคุณ Pat เลยครับ กิเลสมันอัดเอาอัดเอาอยู่ทุกวัน มีความรู้สึกว่าบางวันเข้าสมาธิได้เร็วมาก บางวันก็แทบทำไม่ได้เลย Y_Y
ประสบการณ์ที่เจอก็คือ ถ้าวันไหนกินเยอะ คุยมาก ไม่สำรวมกายวาจาใจ หรือลำพองใจว่าเราเอาชนะกิเลสได้ วันนั้น กิเลสมันเล่นตายเลย แต่ถ้าวันไหน พูดคุยน้อย กินแต่พอประมาณ ทำไประหว่างวันด้วยเรื่อยๆ ไม่ลำพองใจ วันนั้นกิเลสมันจะไม่ค่อยเล่นเรา เข้าสมาธิเข้าฌานตอนเวลาปกติก็ได้เร็วดีครับ เคยได้รับคำแนะนำจากหลวงพี่เล็กว่าถ้าอยากให้ทำกรรมฐานได้ดี ให้ทรงอารมณ์ระหว่างวันโดยฝึกแบ่งความรู้สึกส่วนนึง(เด็กอนุบาลคิดว่าน่าจะไม่เกิน 20%)จับภาพพระไว้เสมอ ส่วนความรู้สึกส่วนใหญ่ที่เหลือก็ทำงานทำการระหว่างวันไป
อาจารย์บางท่านก็แนะนำว่าต้องมีวินัย เคยทำเวลาไหน ให้ทำเวลานั้น กรรมฐานจึงจะก้าวหน้า(ปฏิปทาหลวงปู่โต พรหมรังสี)
ส่วนพี่คณานันท์ เคยอ่านเจอว่าพี่เค้าแนะนำให้อธิษฐานกำกับเวลาที่เข้าฌานได้ดีๆ ขอบารมีพระท่านให้ปฏิบัติได้ถึงอารมณ์นี้ไปตลอด ในครั้งต่อๆไปครับ
สู้ๆครับ คิดว่าเดี๋ยวพี่คณานันท์คงมาให้ความกระจ่างกับพวกเราครับ